«سیمرغ» مرگبار ایرانی با 200 هزار ترکش به میدان بازگشت +عکس

«سیمرغ» مرگبار ایرانی با 200 هزار ترکش

با توجه به وزن کم بمب سیمرغ عملا تمام جنگنده های نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و جنگنده های سوخوی 25 نیروی هوایی سپاه توان حمل این بمب را دارا هستند. پس از پرتاب،این بمب تبدیل‌به 147ریز بمب شده و مجموعا ریز بمب های نصب شده، توان تبدیل شدن به 200 تا 294 هزار عدد ترکش را دارند.

  از زمان جنگ دوم جهانی بمب های خوشه ای به عنوان یک گونه جدید از بمب های هوا پرتاب وارد میادین نبرد شدند و تا به امروز نیز به عنوان بخشی مهم از مهمات هوا پرتاب، در اکثر نیروهای هوایی جهان به کار می روند.

در یک نگاه کلی، بمب خوشه ای شامل یک محفظه بزرگ است که در درون آن تعدادی بمب کوچک تر قرار گرفته است. خلبان با نزدیک شدن به محل مورد نظر بمب را پرتاب می کند و پس از طی مسافتی، پوشش نصب شده بر روی بمب کنده شده و ریز بمب های قرار گرفته در آن جدا شده و پخش می شوند. چتر کوچکی در انتهای هر کدام از ریز بمب ها نصب شده و پس از رها شدن آنها باز می شود، این عمل سقوط صحیح این بمب های کوچک را به سمت زمین تضمین می کنند.
 
عمدتا این بمب های کوچک بعد از برخورد عمل کرده و توان نفوذ به زره را نیز دارند. نقش ثانویه آنها هم این است که پس از برخورد به زمین منفجر شده و به تعداد زیادی ترکش بدل شده و می تواند به عنوان یک سلاح موثر بر علیه پیاده نظام به کار رود.

کشورهای مختلفی مثل آمریکا، روسیه، انگلستان و فرانسه از جمله سازندگان این نوع بمب های خوشه ای هستند. از جمله دیگر نقش هایی که بمب های خوشه ای می توانند به عهده بگیرند بحث حمله به باندهای پروازی در فرودگاه هاست که نقش مهمی در غیر عملیاتی کردن یک پایگاه هوایی و در نهایت از کار انداخت یک نیروی هوایی می تواند داشته باشد.

در دوره قبل از پیروزی انقلاب اسلامی حجم زیادی از بمب های خوشه ای مدل BL 755 ساخت انگلستان خریداری و در طول جنگ تحمیلی توسط جنگنده های اف 4 و اف 5 نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران بر علیه تجمعات نیروهای پیاده و زرهی ارتش بعث عراق استفاده شد.

استفاده از این بمب ها در کنار بمب های ناپالم و موشک های ماوریک نقش مهمی در جلوگیری از پیشروی ارتش عراق خصوصا در ماه های اولیه جنگ تحمیلی داشت.

بمب BL755 ساخت انگلستان

نقش اصلی بمب های سری BL 755 و ریز مهمات حمل شونده توسط آن نفوذ به زره است و در دهه 1970 میلادی برای مقابله با حمله احتمالی یگان های زرهی شوروی سابق در اروپا طراحی شده بود.

هر کدام از این بمب های کوچک توان نفوذ در 250 میلی متر زره را دارد و پس از منفجر شدن هر کدام از این ریز بمب ها به 14400 تا 2000 عدد ترکش بدل می شود که سلاحی مرگبار بر علیه پیاده نظام است. در جریان جنگ فالکلند در سال 1982 میلادی نیز جنگنده های هاریر انگلیسی از این بمب ها بر علیه مواضع نیروهای پیاده آرژانتینی استفاده کردند که به تسلیم شدن سریع آرژانتینی ها منجر شد.

لحظه جدا شدن ریز مهمات از بمب BL755

در جریان بازدید اخیر دکتر روحانی ریاست محترم جمهوری از نمایشگاه دستاوردهای صنایع دفاعی کشور، یک بمب با ظاهری شبیه به BL 755 برای اولین بار رونمایی شد که البته جزئیاتی رسمی از آن منتشر نشده است. این بمب "سیمرغ" نام دارد.

با توجه به ساختار ظاهری و نوع طراحی این بمب می توان اینگونه عنوان کرد که این بمب وزنی در حدود 250 کیلوگرم داشته و جنس بدنه آن مانند مدل BL 755 از آلومنیوم است. در این بدنه آلومینیومی 7 بخش و در هر کدام از آنها 21 ریز بمب و در مجموع 147 بمب کوچک در هر یک بمب وجود دارد.

به طور استاندارد، هر کدام از ریز بمب ها معمولا تا 18 متر از بمب فاصله گرفته و سپس چتر آنها باز می شود و برای اصابت، به سمت زمین حرکت می کنند.

بمب ایرانی سیمرغ

بمب به نمایش درآمده در نمایشگاه وزارت دفاع یک نمونه آزمایشی برش خورده است که دقیقا به مانند نمونه انگلیسی دارای 7 بخش بوده و بمب های کوچک نصب شده در آن مشخص هستند. به نظر صنایع دفاعی ایران اقدام به مهندسی معکوس یا بهره گیری از الگوی موفق این بمب مرگبار انگلیسی کرده اند.

با توجه به وزن کم این بمب که در بالا به آن اشاره شد، عملا تمام جنگنده های نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و جنگنده های سوخوی 25 نیروی هوایی سپاه توان حمل این بمب را دارا هستند که قابلیت مهم و در خور توجهی است.

به شباهتهای بخش جلویی دو بمب در نصاویر دقت کنید

اما یکی دیگر از کاندیداهای احتمالی حمل این بمب می تواند "پهپاد کرار" باشد. تا به امروز و بنا بر اعلام مسئولین امر و تصاویر موجود، این پهپاد ایرانی توان حمل بمب های 500 پوندی یا به عبارتی 226 کیلوگرمی را دارد که با کمی تغییر و استفاده از آلیاژهای سبک تر می توان یک تیر از این بمب ها را در زیر پهپادهای کرار نصب کرد.

پهپاد بمب افکن کرار

اهدافی مثل زره پوش ها و نیروهای پیاده نظام دشمن، باندهای فرود و محل های تجمع و استقرار نیروهای متخاصم از جمله اهدافی است که می توان با این بمب آنها را به راحتی از بین برد. کافی است بدانید که مجموعا 147 ریز بمب نصب شده در سیمرغ، توان تبدیل شدن به 200 تا 294 هزار عدد ترکش را دارند.

این عدد خود به تنهایی توان بالای تخریبی این بمب را نشان می دهد. تصور کنید چند فروند پهپاد کرار مسلح به این بمب ها در ارتفاع پایین حمله غافل گیر کننده ای را به مواضع دشمن داشته باشند. حجم تخریبی که این بمب ها ایجاد می کنند مسلما هر دشمنی را قبل از دست زدن به هر تجاوزی به تفکر دوباره وادار خواهد کرد.

اگرچه این بمب می توانست به عنوان یکی از دستاوردهای مهم روز صنعت دفاعی کشورمان معرفی و تبلیغ شود، اما نبود اطلاعات بیشتر از جزییات آن و اکتفا به بیان کلیاتی از ساختار و عملکرد بمب سیمرغ هم می تواند خبری خوش برای دوستداران صنعت دفاعی کشور و رزمندگان مقاومت باشد.

تعظیم رقبای منطقه‌ای به «پهپادهای ایرانی» + مقایسه

تعظیم رقبای منطقه‌ای به «پهپادهای ایرانی»

متخصصان کشورمان از همان ابتدای راه صنعت پهپاد، در تحریم دولت ها و صنایع خارجی قرار داشته و با اتکا به توان داخلی موفق به توسعه و تولید بیش از 500 فروند از انواع هواپیماهای بدون سرنشین در این سال ها شده اند.

 پهپادها یا همان پرنده های هدایت پذیر از دور در زمینه های مختلف عملیات های نظامی و غیرنظامی وسیله ای شناخته شده هستند که در برخی موارد حتی گوی سبقت را از ماهواره ها و هواپیماهای سرنشین دار نیز ربوده اند.

مأموریت شناسایی و نظارت هوایی بیشترین حجم کاری پهپادها را در سراسر دنیا به خود اختصاص داده است. یکی از مزیت های مهم این وسائل در مأموریت های شناسایی، توانایی پرواز چند ساعته تا چند روزه روی هدف به صورت مداوم است، کاری که از عهده ماهواره های جاسوسی که عموماً در ارتفاعات نچندان بالا مستقر هستند بر نمی آید و هواپیماهای سرنشین دار هم بیشتر به دلیل محدودیت های تحمل انسان امکان پرواز طولانی مدت را ندارند.

در عملیات های رزمی هم که بخش مهم دیگر مأموریت های پهپادها را تشکیل می دهد، حذف خطر آسیب دیدن خلبان به عنوان بخشی از توان دفاعی که هم به سرعت قابل جایگزینی نیست و هم هزینه ای چند میلیون دلاری برای آموزش و تمرین وی صرف می شود، حذف تبعات ناشی از به اسارت در‌آمدن او توسط دشمن، ارزانتر تمام شدن طیفی از مأموریت های تهاجمی در صورت اجرا توسط پهپاد و آماده به کار بودن بالاتر آنها نسبت به هواپیماهای سرنشین دار برخی از مزیت های مهم این وسائل هوایی هستند.

به علاوه در کاربردهای پلیسی و امنیتی، مأموریت های جستجو و نظارت هوایی، پایش مرزها و حفاظت از منابع طبیعی هم پهپادها روز به روز بیشتر جای خود را باز می کنند در حالی که اغلب، نیاز به افزودن امکانات بیشتر و تغییرات طراحی نسبت به نمونه نظامی ندارند.

از اینرو کشورهای مختلفی برای رفع نیازهای داخلی و کسب منافع اقتصادی از طریق فروش سامانه های بدون سرنشین در بازارهای نظامی و غیرنظامی دست به کار ساخت نمونه های مختلفی از پهپادها شده اند. در این گزارش به معرفی پهپادهای ساخته شده توسط چند کشور مهم منطقه و مقایسه ای کوتاه با مشابه ایرانی آنها می پردازیم. پیش از این در گزارش های مستقلی نمونه های گوناگون پهپادهای ایرانی را معرفی کرده بودیم.

هند؛ همکاری های مشترک از ابتدا

کشور تاریخی هندوستان سابقه ای به نسبت طولانی و بیش از نیم قرن در صنایع هوافضایی دارد. مونتاژ هواپیماهای جنگی روسی و انگلیسی اولین تلاش های این کشور در این عرصه را شکل داد که با تلاش های ناموفق برای ساخت نمونه بومی هواپیمای جنگنده پیگیری شد.

فعالیت های این کشور در زمینه پهپادها از همان ابتدا به کارهای صهیونیست ها در این عرصه گره خورد. به عقیده برخی کارشناسان پس از موفقیت رژیم اشغالگر قدس در استفاده عملیاتی از پهپاد در 1982، هندی ها هم در سال بعد اولین نمونه پهپاد را با کمک گرفتن از این رژیم برای بسترسازی در جهت راه اندازی زیرسامانه های مختلف لازم، به تولید رساندند، تا 4 سال بعد مشغول کار روی بخش هایی نظیر ارسال و دریافت تصاویر و کنترل و هدایت بوده و در 1988 برنامه طراحی و ساخت یک پهپاد شناسایی را آغاز نمودند.

حاصل این برنامه پهپاد «نیشهات» بود که در 1995 اولین پرواز خود را به انجام رساند. این پهپاد از یک طرح ساده و شناخته شده استفاده نموده و مانند بسیاری از پروژه های دفاعی هندی، مسیری بسیار طولانی را برای توسعه و رسیدن به تولید انبوه پیموده است به طوریکه بخشی از آزمایش های نهایی آن در سال 2002 به پایان رسید.

شاید دلیل این امر دسترسی این کشور به محصولات صنایع غربی و شرقی و خریداری پهپادهای مختلف خارجی خصوصاً نمونه هایی مانند هرمس اسرائیلی باشد در حالی که کشورهایی مانند آفریقای جنوبی که از نظر منابع با هند چندان قابل مقایسه نیستند سریعتر از هندی ها طرح هایی در این رده رابه نتیجه رساندند.

رقابت تاریخی هند با چین و پاکستان خصوصاً‌ در زمینه موازنه قوای نظامی باعث شد تا با ادامه دادن همین مسیر و ارتباط با صنایع هوافضایی کشورهای دیگر خصوصاً روسیه و البته رژیم صهیونیستی، در عصر دسترسی کشورهای در حال توسعه به فناروی های پیشرفته، کاستی های خود را تا حدود زیادی جبران کرده و امروزه نمونه های جدیدی از پهپاد را با کمک شرکت های خارجی ساخته و به خدمت بگیرند.

در زمینه پهپادهایی با موتور جت، «لاکشیا» نخستین نمونه هندی است که در سال 1985 برای اولین بار پرواز کرد و با 15 سال تأخیر در سال 2000 وارد تولید شد. مأموریت های آن شامل هدف پروازی سرعت بالا و شناسایی است. بیشینه سرعت این پهپاد کمتر از 850 کیلومتر بر ساعت و برد آن نیز کمتر از 150 کیلومتر است.

پهپاد لاکشیا

خانواده پهپادهای «راستوم» با سه نمونه مختلف، دسته دیگری از پهپادهای هندی هستند که نام خود را از یک متخصص هوافضایی هندی گرفته اند. راستوم-1 که با الهام از هواپیمای «لانگ-ئی-زد» طراحی شده توسط برت روتان ساخته شد، در سال 2009 نخستین پرواز خود را انجام داده و طبق طراحی باید به مداوت پروازی 12 ساعت دست یابد. این پهپاد 5.12 متر طول، 7.9 متر دهانه بال، بیشینه سرعت 225 کیلومتر بر ساعت و سقف پرواز 8000 متر دارد.

«راستوم-اچ» با طراحی کاملاً متفاوت با راستوم-1، پهپادی بزرگ برای مأموریت های طولانی به مدت 24 ساعت است که به برد و سقف پرواز بالاتری نیز دست می یابد. این پهپاد 9.5 متری با دهانه بال 20.6 متر، قادر به حمل 350 کیلوگرم محموله بوده، به بیشترین برد 1000 کیلومتر و سقف پرواز 10668 متر دست می یابد.

راستوم-اچ

راستوم-اچ شباهت بسیاری به پهپاد اسرائیلی «هرون» دارد که باز هم نشان دهنده ارتباط صنعت پهپادی آنها با هند است. نمونه ای از این پهپاد با نام راستوم-2 برای اجرای مأموریت های تهاجمی تحت توسعه قرار دارد.

مهمترین طرح پهپادی هندی ها که در مراحل ابتدایی طراحی است، پهپاد تهاجمی «آئورا» نام دارد که با استفاده از طرح بال پرنده شباهت های زیادی با پهپادهایی نظیر «آر-کیو-170»، «نئورون» و «فانتوم ری» یافته است. هم از نظر علوم مختلف هوافضا و هم از بابت زیرسامانه های عملیاتی، این پهپاد یک جهش رو به جلو برای صنعت پهپادی هند به شمار می رود. قرار است این پهپاد کمتر از 15 تن جرم و دست کم 9هزار متر سقف پرواز داشته و در سال 2015 نخستین پرواز خود را به انجام برساند.

طرحی منتشر شده از پهپاد هندی آئورا

پاکستان؛ آهسته و پیوسته

سابقه پاکستان در صنایع هوایی هر چند با همسایه شرقی اش هند چندان قابل مقایسه نیست اما در زمینه پهپادها به مراتب بیشتر تلاش کرده است.

پاکستانی ها از اوائل دهه 1980 فعالیت های پهپادی خود را آغاز نموده و هر دو بخش خصوصی و دولتی آن در این زمینه فعالیت می کنند.

بیش از 30 نمونه پهپاد مختلف در این کشور ساخته شده که بیشتر شامل پهپادهای کوچک و متوسط با مداوت پرواز چند دقیقه تا کمتر از 8 ساعت است. برخی نمونه ها مانند پهپاد «فالکو» که تحت امتیاز ایتالیا ساخته می شود، به مداومت پرواز 14 ساعت دست یافته و البته از نظر زیرسامانه ها نیز در رده پیشرفته ترین پهپادهای پاکستان قرار می گیرند.

ظاهراً ساختار محبوب طراحان پاکستانی، بدنه استوانه ای یا مکعب مستطیلی، بال بالا، دم H شکل متصل به بالها و یک موتور ملخی در انتهای بدنه است که البته در بسیاری از پهپادهای متوسط دنیا نیز از گذشته تاکنون استفاه شده است.

به جز یک نمونه پهپاد هدف با نام «نیشان-تی-جی-1000» با موتور توربوجت به نظر می رسد بقیه نمونه های پاکستانی از موتورهای ملخی استفاده می کنند.

نمونه موتور جت از پهپاد نیشان

از جمله پهپادهای طراحی شده توسط این کشور می توان به «فلامینگو» با برد بیش از 200 کیلومتر، سقف پرواز تا 4200 متر، طول 5.18 و دهانه بال 7.31 متر و مداومت پروازی 6 تا 8 ساعت اشاره نمود.

فلامینگوی پاکستان

نمونه ای دیگر از محصولات پاکستانی، پهپاد «جاسوس» با دهانه بال نزدیک به 5 متر، سرعت 130 کیلومتر بر ساعت، برد 80 تا 100 کیلومتر، سقف پرواز حدود 3050 متر و مداوت پروازی 4 تا 5 ساعت است.

پهپاد جاسوس-2 پاکستان

پهپادهای عملیاتی پاکستان در مأموریت های شناسایی، هدف پرنده، عملیاتی انتحاری و آموزش هدایت پهپاد به کار می روند و طرح هایی برای ساخت پهپادهای مسلح نیز در این کشور دنبال می شود.

عمده انواع بومی پهپادهای پاکستانی دارای ساختار مشابهی هستند و در واقع هر چند از نظر کمیت، محصولات این کشور قابل توجه است اما سطح پیشرفتگی آنها تفاوت قابل توجهی با یکدیگر ندارند.

ترکیه؛ حرکت بلند پروازانه

کشور ترکیه با مونتاژ جنگنده آمریکایی اف-16 تجارب خوبی در برخی زمینه های تولید یک محصول پیشرفته هوایی بدست آورد هر چند که این به هیچ وجه به معنی ایجاد توانمندی طراحی بومی نبود.

تنوع محصولات پهپادی ترک ها با بیش از 10 نمونه مختلف، کم نیست اما جدی ترین حرکت این کشور در عرصه پرنده های بدون سرنشین با رونمایی از پهپاد آنکا(که تیها هم نامیده می شود) مشخص گردید.

صنایع هوایی ترکیه سال هاست در سایه ارتباط با صنایع پیشرفته دنیا اعتبار مناسبی برای خود کسب کرده که مونتاژ جنگنده اف-16 برای نیروی هوایی ارتش این کشور از نتایج چنین ارتباطی بود هر چند تاکنون حضور بین المللی پررنگی در مقایسه با صنایع کشورهای غربی از ترکیه دیده نشده است. بعلاوه سابقه ساخت تجهیزات و زیرسامانه های هواگردها نیز در ترکیه وجود دارد نظیر برخی سامانه های مخابراتی و یا تسلیحات هوایی.

به جز چند نمونه پهپاد کوچک و دست پرتاب، نمونه هایی هم در رده متوسط در بین محصولات این کشور دیده می شود. البته فرماندهان نظامی و سیاسی ترک به در اختیار گرفتن سریع بهترین محصولات غربی و البته رژیم صهیونیستی بیشتر اعتقاد داشته اند تا توسعه بومی محصولات. البته پهپادهای هدف نیز توسط صنایع این کشور ساخته شده است.

طرح پهپاد آنکا با دو نمونه اصلی شناسایی با مداوت پروازی بالا و رزمی برنامه ریزی شده است که نمونه اول در سال 2010 نخستین پرواز خود را انجام داده و طبق زمان بندی باید تا قبل از پایان سال 2012 به تولید برسد.

این پهپاد بزرگ با طول 8 متر، دهانه بال 17.3 متر، جرم 1600 کیلوگرم و برخورداری از یک موتور توربوپراپ به بیشترین سرعت 217 کیلومتر بر ساعت، برد نهایی 4896 کیلومتر، سقف پرواز 9144 متر و مداوت پروازی 24 ساعت دست می یابد.

پهپاد آنکا؛ محصول جاه طلبانه ترکیه

برخی کارشناسان نظامی عقیده دارند طراحان ترکیه ای با استفاده از مشاوران آمریکایی و اسرائیلی موفق به طراحی این پهپاد شده اند که تفاوت فاحشی با سایر محصولات ترکیه از نظر ابعاد و مقدورات پروازی دارد. حتی در صورت صحت نداشتن این مدعا، شباهت ساختاری آنکا با پهپادهایی چون پریدیتور آمریکا و هرمس-450 اسرائیل(که در اختیار ترکیه نیز هست) مشهود بوده و الگو برداری از این پهپادها را تأیید می کند که البته امری مرسوم برای کشورهای در حال توسعه تلقی می شود.

در هر صورت پهپاد آنکا برای کشور ترکیه یک گام جهشی محسوب می شود و سطح کیفی طراحی و تولید قابل قبول آن و اعتماد نظامیان ترک نشان دهنده عزم جدی این کشور در به نتیجه رساندن این برنامه است. خصوصاً که نمونه رزمی آن و تبلیغات گسترده برای ارائه آنکا در بازارهای بین المللی نیز مؤید همین مطلب است.

و اما ایران...

کشورمان ایران نیز که امروزه یکی از مهمترین قدرت های در منطقه غرب و جنوب غرب آسیا محسوب می شود از سال ها پیش و در واقع اواسط جنگ تحمیلی 8 ساله و تقریباً همزمان با هند و پاکستان فعالیت های خود بر روی هواپیماهای بدون سرنشین را آغاز کرده و امروز با گذشت بیش از دو دهه، ده ها نمونه از پهپادهای کوچک تا بزرگ را به تولید انبوه و استفاده عملیاتی در مناطق مختلف کشور رسانده است. محصولاتی که طی شدن روند گام به گام در توسعه آنها قابل تشخیص است.

خانواده پهپادهای متوسط مهاجر و ابابیل در نقش های شناسایی و هدف پرنده، پهپادهای موتور جت و دوربرد شاهد و کرار با همین مأموریت ها و طرح های جدیدی همچون پهپاد سفره ماهی از معروف ترین نمونه های ایرانی هستند که پیش از این به معرفی آنها پرداخته بودیم. سفره ماهی دارای یک طراحی پیشرفته از نوع نزدیک به طرح های تلفیقی بال و بدنه است که در پهپادهای جدید و در حال توسعه در دنیا دیده می شود.

پهپادهای کوچک و متوسط هر سه کشور هند و پاکستان و ترکیه مشخصات قابل مقایسه و قابل رقابتی دارند و پرداختن به مقایسه ای جزئی بین آنها هدف این گزارش نیست.

دو کشور ایران و پاکستان در زمینه تنوع محصولات رده متوسط به هم بیشتر نزدیک هستند و هند و ترکیه به دلایلی که گفته شد کمتر بر روی تأمین نیاز از طریق محصولات صرفاً بومی تأکید داشته اند.

همچنین به جز محصولات پاکستانی جدید که فقط مونتاژ این کشور بوده و نه بومی، ضعف در زیرسامانه های لازم برای کنترل از راه دور در محصولات این کشور مشهود است. در حالی که بیشترین برد اعلام شده برای پهپاد های ایرانی که بدون کمک کشورهای خارجی توسعه یافته اند به 1000 کیلومتر می رسد.

پهپادهای شاهد با برد 700 و کرار با برد 1000 کیلومتر، هر دو مشخصات عملیاتی برتری هم از نظر سرعت و هم از برد و سقف پرواز نسبت به لاکشیای هندی و نیشان پاکستانی دارند در حالی که ترک ها هیچ نمونه قابل رقابتی با این دو محصول ایرانی ندارند.

پهپاد کرار، مسلح به بمب

با مقایسه ای بین سایر محصولات ایرانی که حاصل کار چندین مجموعه مختلف صنعتی هستند و بر مبنای اطلاعات رسمی منتشر شده مشاهده می شود در تمامی رده های پهپاد از نمونه هایی با دهانه بال کوچکتر از 20 سانتیمتر تا بیش از 10 متر، محصولاتی در کشورمان ساخته شده است و تنها در رده پهپادهایی مانند راستوم-اچ هند و آنکای ترکیه تاکنون اطلاعات زیادی اعلام نشده هر چند که در بین پهپادهای جدید نمایش داده شده در حاشیه رزمایش پیامبر اعظم-7، دست کم یک نمونه می تواند در این رده قرار بگیرد.

رسمی ترین اطلاعات منتشر شده از پهپادهای ایرانی با مداومت پرواز بالا در مورد پهپاد شاهد129 است که قابلیت پرواز به مدت 24 ساعت را داشته و همچنین امکان شلیک موشک سدید را دارد. بنابر این باید گفت تنها همین نمونه از پهپادهای کشورمان از هم اکنون با نسل بعدی راستوم-اچ و آنکای ترکیه که قرار است قابلیت شلیک موشک پیدا کنند رقابت می کند. البته از نوع پیشران مورد استفاده در  شاهد129 صحبتی به میان نیامده و در صورت استفاده از موتور توربوجت یا توربوفن باید آن را در سطحی بالاتر از آنکا و راستوم-اچ قرار داد زیرا توان رسیدن به سرعتهای بالاتری نسبت به این دو را خواهد داشت که با موتور توربوپراپ به دلیل محدودیت های ذاتی آن نمی توان رسید. برد بسیار زیاد این پهپاد که 1700 تا 2000 کیلومتر عنوان شده، دیگر موضوعی است که باید به عنوان یک ویژگی مهم به آن اشاره کرد.

نکته مهم اینجاست که متخصصان کشورمان از همان ابتدای راه صنعت پهپاد، در تحریم دولت ها و صنایع خارجی قرار داشته و با اتکا به توان داخلی موفق به توسعه و تولید بیش از 500 فروند از انواع مختلف هواپیماهای بدون سرنشین در این سال ها شده اند.

البته الگوبرداری از طرح های موفق و مطرح خارجی نیز در برخی پهپادهای جدید ایرانی مشهود است که به عنوان یک راه حل میانبر پذیرفته شده در طراحی محصولات، مورد قبول است اما توسعه زیرسامانه های مختلف حتی موتور و تولید انبوه آنها در داخل کشور به انجام می رسد که سبب سرپا ماندن صنعت پهپاد در کشورمان حتی با وضع تحریم های شدیدتر در چند سال اخیر شده است.

بنابراین به جرأت می توان گفت جایگاه جمهوری اسلامی ایران در این صنعت نه تنها در منطقه بلکه در دنیا بسیار بالا بوده همانگونه که افتخاراتی نظیر تصویربرداری طولانی مدت و عبور از روی ناوهای هواپیمابر و ناوشکن های نیروی دریایی آمریکا و پایگاه های این کشور در زمان اشغال عراق در چند سال گذشته نیز اثبات عملی این جایگاه بوده است.

نسل جدید «کرار» نقشه راه نیروی هوایی آمریکا را زمین‌گیر کرد +عکس

نسل جدید «کرار»

در حالی که ایفای نقش رزمی هوا به هوا توسط پهپادها در نقشه راه 2025 میلادی نیروی هوایی آمریکا پیش‌بینی شده اما ایران با توجه به پیشرفت‌های شگرف خود در زمینه پهپادها تا کنون 2 پهپاد با مأموریت هوا به هوا معرفی کرده است؛ یکی "سریر" متعلق به قرارگاه پدافند هوایی و دیگری "کرار-4".

گروه دفاع و امنیت مشرق - پهپادهای جمهوری اسلامی ایران که در دل جنگ تحمیلی هشت ساله عراق علیه ایران متولد شده و در همان دوران عملیاتی شدند امروزه یکی از بازوان پرتوان نیروهای مسلح کشورمان برای اجرای هر چه بهتر وظایف خود هستند.

این روزها حوزه تأثیرگذاری این هواگردهای بدون سرنشین با قابلیت اطمینان و توانایی‌های عملکردی بالای خود به خارج از مرزهای کشور نیز رسیده و علاوه بر فروش محصول، فروش فناوری ساخت و تولید انبوه آن به کشورهای دوست نیز صورت گرفته است.

در این گزارش به معرفی یکی از دستاوردهای جدید در زمینه پهپاد (پرنده هدایت پذیر از دور) که در نمایشگاه دستاوردهای وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح مورد بازدید ریاست جمهوری قرار گرفت، می‌پردازیم. در بین پهپادهای مختلف ایران نمونه‌هایی وجود دارد که به دلایلی شاخص شده‌اند. از جمله آنها پهپاد کرار است که با توجه به عدم رونمایی از پهپاد شاهد دارای موتور جت به عنوان اولین پهپاد ایرانی معرفی شده دارای این نوع موتور شناخته می‌شود.

به علاوه سرعت 900 کیلومتر بر ساعت، برد تا 1000 کیلومتر، سقف پرواز 7500 تا 12هزار متر و میزان محموله جنگی تا 250 کیلوگرم از دیگر ویژگی‌های مهم این پهپاد هستند که به شاخص شدن آن کمک نموده‌اند.

 

پهپاد موتور جت کرار

کرار که برای اجرای مأموریت‌هایی همچون هدف سریع برای تمرین پدافند هوایی و پهپاد تهاجمی توسعه یافت در تابستان سال 1389 برای اولین بار با حضور رئیس جمهور وقت معرفی شد. اما نمونه جدید آن نیز اخیراً با حضور ریاست جمهوری رونمایی شد و همانطور که در گزارش «کرار مهاجم خستگی ناپذیر در برد 1000 کیلومتر» گمانه‌زنی کرده بودیم این نمونه از پهپاد کرار با قابلیت رهگیری اهداف هوایی به اجرای مأموریت می‌پردازد.

 

ماکت پهپاد کرار در نمایشگاهی در سال 1383

پیشرانه کرار از نوع توربوجت است که به همراه سایر زیرسامانه‌های مورد استفاده در این پهپاد در داخل کشور ساخته شده. آیرودینامیک، طراحی هواپیما، طراحی موتور که احتمالاً از انواع مشتق شده از موتور جت ایرانی طلوع-4 است، سامانه‌های سوخت، سازه، مخابرات، الکترونیک، هدایت و کنترل و ناوبری از جمله زمینه‌های تخصصی به کار گرفته شده در طراحی و ساخت کرار است.

 

اولین تصاویر نمایش داده شده از دوربین پائین‌نگر پهپاد کرار

سامانه خلبان خودکار با قابلیت اجرای مأموریت بدون نیاز به ارتباط با ایستگاه زمینی، توانایی برنامه‌ریزی مجدد در حین پرواز و تغییر مأموریت، بسته شدن امکان ارتباط برای جلوگیری از نفوذ دشمن در سامانه هدایت و کنترل و برخورداری از سامانه‌های پیشرفته ناوبری از سایر دیگر ویژگی‌های عنوان شده برای کرار توسط مسئولان صنعت دفاعی است.

روش به کار گیری نمونه‌های فعلی کرار به صورت پرتاب از روی پرتابگر با یک پیشران راکتی سوخت جامد است که پس از اتمام انرژی آن رها شده و موتور جت خود پرنده کار تأمین توان آن را بر عهده می‌گیرد. پس از اتمام مأموریت نیز با رسیدن به منطقه مد نظر چترهای تعبیه شده، باز و بالشتک هوا در زیر پرنده فعال شده و عمل فرود انجام می‌شود.

 

آغاز مأموریت یک پهپاد کرار

 

بازیابی کرار در پایان مأموریت

البته گفته شده در نمونه‌های بعدی از ارابه فرود برای نشستن بر روی باند استفاده خواهد شد اما قابلیت پرتاب کرار این امکان را می‌دهد تا از مساحت کوچکی در نزدیکی صحنه عملیات یا نقاط نزدیک به مرز برای آغاز مأموریت استفاده نماید که به افزایش برد و مداومت پروازی هواپیما و راحتی به کار گیری آن در شرایط حمله گسترده دشمن و خطر زیر آتش بودن فرودگاه‌ها منجر می‌شود.

بدین ترتیب هر نقطه می‌تواند محل آغاز مأموریت کرار باشد و در شرایطی که به اذعان فرماندهان آمریکایی در عملیات طوفان صحرا، یافتن سکوهای پرتاب موشک اسکاد عراقی همانند گشتن به دنبال سوزن در انبار کاه بوده، دشمن برای از کار انداختن پهپادهای کرار قبل از پرواز در کشوری که بسیار بزرگتر از عراق است نیز کار بسیار بسیار دشوار و شاید عملاً ناممکنی را پیش رو دارد.

 

پهپاد کرار مسلح به بمب

پهپاد کرار تا کنون با بمب‌های 250 و 500 پوندی و نیز موشک هوا به سطح ضد کشتی کوثر مشاهده شده بود. این موشک به عنوان یک سلاح ضد کشتی برد کوتاه، سبک و با پیشرانه راکتی سوخت جامد ساخته شده است. گونه کوثر-3 با وزن 120 کیلوگرم و برد 25 کیلومتر دارای سر جنگی به جرم 29 کیلوگرم بوده و به سرعتی نزدیک به 0.8 سرعت صوت می‎رسد.

همچنین با توجه به ساخته شدن بمب‌های هوشمند رعد301 و نیز بمب هوشمند 342 این سلاح‌ها نیز جزء تسلیحات کرار خواهند بود.

بمب هوشمند 342 که دارای هدایت GPS یا ترکیب GPS/INS است با طول حدود 1.5 متر دارای جرمی کمتر از 50 کیلوگرم بوده و مدت زمان پرواز آن 35 ثانیه است. این بمب با برخورداری از سرجنگی ترکشی قابلیت مناسبی در انهدام مراکز تجمع غیرمحافظت شده دشمن و انهدام خودروهای سبک آنها خواهد داشت و چندین فروند از آن توسط کرار قابل حمل است.

اما گونه رهگیر پهپاد کرار که با نام کرار-4 معرفی شده با موشکی به نام شهاب ثاقب به نمایش در آمد. موشک شهاب ثاقب در واقع نام یک موشک سطح به هوا است که توسط وزارت دفاع در دهه 1370 ساخته شده.

شهاب ثاقبِ پدافند هوایی، موشکی با جرم حدوداً 84 کیلوگرم با 13.5 کیلوگرم سرجنگی ترکشی است که به واسطه پیشران سوخت جامد خود، بیشینه سرعت 740 متر بر ثانیه (حدود 2.2 برابر سرعت صوت) را کسب می‌کند. برد این موشک در حالت سطح به هوا به 8.8 تا 11 کیلومتر در برابر اهداف مختلف می‌رسد.

 

پهپاد رهگیر کرار-4

 

موشک سطح به هوای شهاب ثاقب

اما موشک شهاب ثاقب نمایش داده شده با پهپاد کرار شباهت بالایی به موشک شفق دارد که چندی پیش به عنوان سلاحی جدید برای بالگرد کبرا در مأموریت ضد زره و ضد شناور معرفی شده بود.

شفق، موشکی هوشمند است که با استفاده از جستجوگر IIR روی هدف خود قفل می‌کند و با برد 8 تا 10 کیلومتر، سرعت آن 2 تا 2.7 ماخ است. بنا بر اطلاعات منتشر شده این موشک 60 کیلوگرمی‌توانایی نفوذ 1 تا 1.5 متر در انواع زره تانک و شناور را داشته و دقت اصابت آن 30 سانتیمتر مربع در فاصله 10 کیلومتر است.

موشک شفق (تصویر پائین) و موشک شهاب ثاقبِ پهپاد کرار (تصویر بالا)

از مهمترین مزیت‌های موشک شفق، سهولت در به کار گیری و عدم نیاز به ایستایی بالگرد شلیک کننده در مقابل هدف بوده که نشان‌دهنده قرار گیری آن در رده موشک‌های شلیک کن و فراموش کن است.

شفق یکی از اولین موشک‌های بومی است که از جستجوگر تصویری فروسرخ (IIR) استفاده می‌نماید. این نوع جستجوگر، قابلیت ردگیری اهداف زرهی و شناوری را از تمام زوایا دارد، از مقاومت نسبتاً بالایی نسبت به اخلال(جمینگ) و فریب برخوردار بوده و حساسیت بسیار بهتری در تشخیص اهداف دارد.

همچنین برخلاف جستجوگرهای اپتیکی مرئی که تنها در روز و شرایط آب و هوایی مساعد قابلیت فعالیت دارند جستجوگر تصویری حرارتی در شب و شرایط نامساعد با درصدی کاهش برد توان عملیات دارد.

در حالی که تصور می‌شد موشک به نمایش درآمده با پهپاد کرار در بازدید ریاست جمهور از وزارت دفاع در اسفند ماه سال 92 همان موشک شفق باشد در رونمایی اخیر مشخص شد این موشک نیز شهاب ثاقب نامیده شده است. در هر صورت شفق و شهاب ثاقبِ پهپاد کرار، از موشک سطح به هوای شهاب ثاقب مشتق شده‌اند.

پهپاد کرار در بازدید رئیس جمهور از وزارت دفاع در اسفند ماه 1392

موشک شهاب ثاقب پهپاد کرار با توجه به اصل و ریشه خود و نیز نمونه هم خانواده‌اش یعنی شفق احتمالاً جرمی در حدود 60 تا 80 کیلوگرم دارد. در این موشک نیز مانند شفق از عملگرهای آیرودینامیکی برای کنترل موشک اثری دیده نمی‌شود. همچنین نوع سامانه هدفگیری و هدایت آن نیز نامشخص است.

با توجه به دماغه پهن (Blunt) این موشک احتمال به کار گیری حسگرهای راداری منتفی است زیرا این حسگرها نیازی به چنین شکل دماغه‌ای ندارند.

بیشینه سرعت موشک شهاب ثاقبِ پهپاد کرار نیز تحت تأثیر همین شکل دماغه نسبت به شهاب ثاقب پدافند هوایی به طور کلی کاهش خواهد یافت. اما با توجه به سرعت پروازی بسیار بالای پهپاد کرار احتمالاً این افت سرعت جبران می‌گردد.

در حالی که ایفای نقش رزمی هوا به هوا توسط پهپادها در نقشه راه 2025 نیروی هوایی آمریکا پیش‌بینی شده اما جمهوری اسلامی ایران با توجه به پیشرفت‌های شگرف خود در زمینه پهپادها تا کنون 2 پهپاد با مأموریت هوا به هوا معرفی کرده است. یکی پهپاد سریر متعلق به قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء ارتش و دیگر پهپاد کرار-4.

 

پهپاد سریر مجهز به دو موشک هوا به هوا

هر چند تا به حال چندین بار پهپادها قربانی موشک‌های هوا به هوای جنگنده‌های سرنشین‌دار شده‌اند که در یکی از این موارد، تنها شلیک یک پهپاد به جنگنده سرنشین‌دار نیز به صورت ناموفق ثبت شده اما کارشناسان خارجی ابراز داشته‌اند، تحلیل همه این درگیری‌های هوایی نشان‌دهنده یک واقعیت بوده است: "جنگنده سرنشین‌دار برای هدف قرار دادن پهپادها با توجه به ابعاد کوچک و سرعت پائین آنها مجبور شده تا فاصله‌ای کم و بعضاً کمتر از شعاع دید چشمی به آن نزدیک شده و موشک خود را شلیک کند."

در واقع مورد اصابت قرار دادن یک هدف دارای سرعت کم و با ابعاد کوچک با بازتاب راداری و حرارتی پائین کار ساده‌ای نبوده و در مقابل به عقیده کارشناسان، پهپادها با بهره‌گیری از حسگرهای متعدد خود راحت‌تر می‌توانند هواپیمای جنگنده را شناسایی و ردگیری نمایند.

این در حالی است که اگر پهپادها بتوانند بالگردها، پهپادها و در گام بعدی هواپیماهای تهاجم زمینی و پشتیبانی نزدیک و نهایتاً موشک‌های کروز ضد اهداف زمینی که عموماً سرعت‌هایی در حدود ماخ 0.6 تا 0.8 دارند را به طور مؤثری تهدید کنند، کار بزرگی برای شبکه پدافند هوایی نیروی مدافع انجام داده‌اند و در آینده و با توسعه‌های بیشتر می‌توان به انهدام جنگنده‌ها توسط پهپادها اطمینان بیشتری داشت.

 

ردگیری بالگرد بل205 توسط پهپاد شاهد-129

پهپاد ایرانی سریر با مأموریت درگیری هوایی مجهز به دو موشک از رده دوش‌پرتاب‌های سطح به هوا با برد حدود 5 کیلومتر است که در زمره پهپادهای دارای موتور ملخی و سرعت پروازی احتمالاً کمتر از 300 کیلومتر بر ساعت توسعه یافته.

لازم به ذکر است پهپاد آمریکایی پریدیتور که دارای موتور ملخی و پیستونی است و تنها شلیک یک پهپاد به جنگنده (میگ-25 عراقی در سال 2002) را ثبت کرده نیز از یک موشک استینگر استفاده کرده که در واقع موشکی سطح به هوا است که در نقش هوا به هوا هم به کار می‌رود.

اما به نظر می‌رسد متخصصان وزارت دفاع با علم به نقاط قوت و ضعف پهپادها و با بهره‌گیری از تجارب گرانبها و کم نظیر نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در جنگ تحمیلی هشت ساله، پهپادهای سریع‌تر دارای موتور جت کرار را نیز برای نقش رهگیری هوایی مناسب دیده‌اند که ضمناً نشان‌دهنده تعریف نقشی جدید برای رهگیری هوایی توسط پهپادها در نیروهای مسلح ایران است.

این پهپاد فعلاً با تجهیز به موشکی از نسل شهاب ثاقب که ممکن است در آینده شاهد تغییراتی در شکل ظاهری آن باشیم وارد مأموریت هوا به هوا شده است. کرار-4 احتمالاً قابلیت حمل تا 3 فروند از این موشک را دارد. همچنین برخی از موشک‌های هوا به هوای موجود نیز کاندیدای نصب روی پهپاد رهگیر کرار-4 هستند.

 

پهپاد رهگیر کرار-4

امکان پرواز کرار از هر نقطه برای دفاع هوایی، اوج‌گیری مناسب، ابعاد کوچک و سطح مقطع راداری کم از نکات مثبتی هستند که می‌تواند به اجرای موفق مأموریت‌های رزم هوایی توسط کرار-4 کمک کند.

به علاوه عدم توان دشمن در شناسایی پهپادهای کرار پیش از شروع پرواز آنها که به معنی امکان بالاتر حضور کرارها در آسمان است منجر بالا رفتن هزینه تهاجم هوایی دشمن و کاهش ضریب موفقیت آن خصوصاً در صورت به کار گیری چند پهپاد کرار برای پشتیبانی از یکدیگر خواهد شد.

همان‌طور که اشاره شد در نقشه راه 2025 نیروی هوایی آمریکا ایفای نقش مأموریت‌های درگیری هوایی برای پهپادها پیش‌بینی شده است.

بنا بر این نیروهای مسلح ایران با شروع به کار گیری پهپادها در نقش رزم هوایی، 10 سال زودتر از بزرگترین توسعه دهنده فناوری پهپاد، آن هم در شرایطی که امکان رویایی با انواع اهداف هوایی متخاصم از پهپادها تا هواپیماهای جنگنده را پیرامون و بعضاً در فضای کشورمان دارند فرصت کسب تجربیات عملیاتی و اصلاح و بهبود پهپادهای رهگیر خود خصوصاً با تجهیز بیشتر پهپاد کرار-4 به حسگرها و تسلیحات لازم برای رزم هوا به هوا به صورت مستمر را قبل از آماده شدن دشمن خواهد داشت.

گزارش روزنامه اسراییلی از توانایی موشکی‌ ایران

گزارش روزنامه اسراییلی از توانایی موشکی‌ ایران

یک روزنامه صهیونیستی در گزارش با اشاره به دستاوردهای موشکی جدید ایران نوشت: موشک باور 373 که یک موشک دور برد زمین به هوا محسوب می‌شود یک مانع جدی بر سر راه حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران به‌وجود خواهد آورد.

  روزنامه تایمز آو اسراییل در این باره نوشت: مقامات دفاعی ایران می‌گویند که سیستم دفاعی هوایی دوربرد ایران در حال پیشرفت است و ادامه می‌یابد.

این روزنامه در ادامه به اظهارات فرزاد اسماعیلی، فرمانده پدافند ارتش ایران پرداخت که گفته بود باور373 اولین شلیک موفقیت‌آمیز خود را انجام داده است.

سیستم این موشک زمین به هوا بر اساس سامانه S-300 روس بنا شده است که در ماه فوریه با مشکلاتی مواجه شده بود. اما این مقام دفاعی ایران بعدتر گفت که مشکلات این موشک در حال حل شدن است و مراحل آن تا اواخر سال 2015 پایان خواهد یافت.

اتحاد جماهیر شوروی در سال 1979 ساخت موشک‌های S-300 را به منظور مقابله با موشک‌های کروز و هواپیماها بنا نهاد که از آن زمان تاکنون پیشرفت‌هایی در سیستم آن حاصل شده است تا بتواند در برابر موشک‌های بالستیک مقابله کند.

ایران در سال 2007 در قراردادی با روسیه پنج سامانه دفاعی موشکی S-300 از این کشور خریداری کرد که ارزشی بالغ بر 800 میلیون دلار داشت روسیه در سال 2010 با زیرپاگذاشتن این قرارداد از تحویل این سامانه‌های موشکی به ایران سرباز زد.

ایران سپس شکایتی را علیه روسیه در یک دادگاه بین‌المللی در ژنو مطرح کرد و تصمیم گرفت که موشکی با همین قابلیت و حتی فراتر از آن بسازد.

این موشک‌های روس قادرند به‌طور همزمان 100 هدف در حال پرواز را ردیابی کنند و تعدادی از آن‌ها را هدف قرار دهند. مقامات ایرانی می‌گویند که نمونه ایرانی این موشک ظرفیت هدف‌گیری بیش‌تری دارد.

پدافند هوایی کامل‌تر شد/شکار در ارتفاع بالا با موشک «صیاد 3»+تصویر

 پدافند هوایی کامل‌تر شد/

شکار در ارتفاع بالا با موشک «صیاد 3»+تصویر

اولین تصویر از موشک جدید پدافند هوایی «صیاد3» منتشر شد.

 به گزارش مشرق، طی ماههای اخیر شاهد رونمایی و تولید انبوه موشک صیاد2 به عنوان یکی از جدیدترین سامانه‌های موشکی پدافند هوایی کشور بودیم؛ موشکی با سوخت جامد و برخورداری از «سامانه هدایت ترکیبی» و «امکان ردیابی خودکار و مستقل» که با مدل پاتریوت آمریکایی قابل مقایسه است.

خط تولید موشک صیاد2

صرف نظر از برخی شباهت‎های ابعادی و عملکردی موشک صیاد-2 و پاتریوت و اینکه مأموریت هر دو سامانه در وهله اول دفاع از تأسیسات ثابت و راهبردی است، پرتابگر دو سامانه نیز شباهت بسیار زیادی به هم دارند.

لانچرهای 4 فروندی موشک صیاد2

این پرتابگر شامل 4 محفظه مکعب مستطیلی است که به صورت 2*2 روی کامیون قرار گرفته است.

با بکارگیری موشک صیاد2 در سامانه موشکی برد بلند پدافند هوایی S200، این سامانه از توان مقابله با اهداف ارتفاع پست، هواپیماهای بدون سرنشین، موشک های کروز و بالگرد نیز (بدون اینکه بخواهد از موشک های اصلی خود استفاده کند) برخوردار شد که این تلفیق در قالب پروژه «تلاش» شکل گرفت.

سامانه آماده به شلیک موشک صیاد 2

از طرف دیگر با طراحی، ساخت و تست موشک جدید صیاد3 که بنا بر اطلاعات قبلی می تواند علیه اهداف با ارتفاع بالا و برد بلند استفاده شود، سیستم پدافند هوایی کشور در حوزه تهدیدات ارتفاع بالا نیز غنی تر شده و در کل، چرخه پدافندی را در سه رده ارتفاع پست، متوسط و بالا کامل شده است.

این موشک که به نظر می رشد بُردی در حدود 200 کیلومتر داشته باشد، در قالب پروژه «تلاش3» در روز 31 شهریور ماه (آغاز هفته دفاع مقدس) رونمایی خواهد شد.

موشک صیاد 3

صیاد3 در روزهای اخیر، با موفقیت تستت شده است.

امیر فرزاد اسماعیلی نیز روز گذشته از اولین تست موشک سامانه باور 373 خبر داد و که به این ترتیب و  با توجه به نمایش سامانه راداری باور، باید منتظر عملیاتی شدن این سامانه پدافندی برد بلند در آینده نزدیک باشیم؛ اتفاقی که پدافند هوایی کشور را در هر 3 حوزه ارتفاع پست، متوسط و بالا، آماده مقابله با هرگونه تهدیدی خواهد کرد.