20 تا 100 میلیمتری؛ همه نوع زنجیره موجود است + عکس

20 تا 100 میلیمتری؛ همه نوع زنجیره موجود است + عکس

امروزه سامانه های پدافند هوایی کوتاه برد در کشورمان در یک شبکه به هم متصل بوده و داده های اولیه را از منابع مختلفی دریافت می کنند. هر یک از سلاح های یاد شده دارای ویژگیهای تقریباً متفاوتی هستند و ابتکار متخصصان داخلی در افزودن سامانه های کمی برای کشف اهداف به خصوص تهدیدات پنهانکار (رادارگریز) توان مضاعفی به آنها داده است.

به گزارش گروه دفاع و امنیت مشرق، رویکرد فرماندهان نظامی کشورمان تاکنون بکارگیری تجهیزات موجود توأم با بهینه سازی آنها و همچنین بکارگیری تجهیزات جدید ساخته یا خریداری شده بود است. از اینرو در چیدمان سلاح های پدافند هوایی کشور نیز ترکیب سلاح های قبلی با نمونه های جدید را شاهد هستیم. در ادامه سایر سامانه های توپخانه ای مهم کشور را معرفی می نماییم.

توپ 20 میلیمتری دریایی

این توپ تک لوله ساخت شرکت معروف اورلیکن از کشور سوئیس بوده و جزئی از پدافند هوایی شناورهای خریداری شده از پیش از انقلاب است. نمونه های ابتدایی این سلاح از سال های جنگ جهانی دوم در حال خدمت بوده اند و به مرور نمونه های جدیدتر آن ساخته و به کشورهای مختلف صادر شده است. بر روی هر یک از ناوهای کلاس الوند کشورمان چند قبضه از آن رو به طرفین مشاهده شده و سامانه هدفگیری آن اپتیکی و هدایت آن دستی است. نواخت تیر 450 شلیک بر دقیقه و برد آن 2000 متر علیه اهداف هوایی و سرعت خروج گلوله از دهانه لوله این سلاح بالغ بر 820 متر با ثانیه است.

توپ 20 میلیمتری که بر روی ناو جماران نصب شده است

توپ 35 میلیمتری سماوات

توپ های 35 میلیمتری ضدهوایی ایران سابقه ای بیش از 35 سال دارند. این توپ های دو لول نیز ساخت شرکت اورلیکن بوده، برد مؤثر 4 کیلومتر داشته و به همراه رادارهای اسکای­گارد با برد 19 کیلومتر (به عنوان سامانه هدفیابی) خریداری شدند. این سامانه امروزه به صورت ارتقاء یافته در حال خدمت است.

رادار اسکای گارد و توپ 35 میلیمتری اورلیکن

 

شاهکارهای این سلاح در زمان جنگ تحمیلی، متخصصان دفاعی کشور را بر آن داشت تا با استفاده از این طرح موفق، سامانه توپ ضد هوایی 35 میلیمتری سماوات را طراحی کرده و بسازند. در این سامانه علاوه بر استفاده از یک رادار از مجموعه ای از سامانه های اپتیکی و لیزری نیز استفاده شده است. نرخ شلیک این توپ 1100 تیر بر دقیقه بوده و سرعت خروج گلوله ها از دهانه لوله بیش از 1150 متر بر ثانیه است. قابلیت شناسایی هوشمند اهداف هوایی و سامانه کنترل آتش بهسازی شده از ویژگی ها سماوات است.

توپ 35 میلیمتری دو لوله

 

همانطور که پیشتر اشاره شد نمایش این توپ در کنار سامانه مصباح1 ممکن است به معنی هماهنگ شدن توپ 35 میلیمتری با آن باشد. در اینصورت ترکیب قابلیت های دو توپ 35 میلیمتری و هشت لول 23 میلیمتری باعث افزایش کارایی سامانه در برابر اهداف گوناگون شده و توپ 35 میلیمتری با توجه به برد بیشتر در لایه اول و بعد از آن توپ 23 میلیمتری عمل خواهد کرد.

سامانه راداری ترکیب شده با تجهیزات اپتیکی که به همراه سامانه سماوات معرفی شد

توپ 40 میلیمتری دریایی فتح

خط تولید این سلاح تک لوله دو سال پیش به بهره برداری رسید. البته نمونه ای از آن در شناورهای نیروی دریایی ارتش از ابتدا به چشم می خورد. توپ ساخته شده در ایران از نواخت تیر 300 تیر بر دقیقه بر خوردار است و برد نهایی آن به 12 کیلومتر می رسد. این توپ برای نصب روی شناورهای بومی ساخته شده و تاکنون در ناوچه های پیکان، جوشن و درفش و ناو جماران مشاهده شده است. برای افزایش دقت این سلاح از یک سامانه الکترواپتیک استفاده شده است.

این توپ توانایی چرخش 360 درجه در سمت و 90 درجه در بلندا را دارد. با توجه به ویژگیهای برتر این سلاح، توانایی هدف قرار دادن موشک های کروز با آن وجود دارد.

توپ 57 میلیمتری

این توپ هم جزو با سابقه های پدافند محسوب شده و در نمونه های دو لول مسقر بر خودروی زرهی و تک لول مشاهده شده است. بهره گیری از رادار برد مؤثر این توپ که با نام ZSU-57-2 شناخته می شود را از 4000 متر به 6000 متر می رساند که برد قابل توجهی است. سرعت خروج گلوله از لوله این سلاح حدود 1000 متر بر ثانیه است. علاوه بر رادار یک سامانه اپتیکی نیز برای هدایت این سلاح به کار می رود.

نواخت تیر پایدار این توپ 70 شلیک در دقیقه و بیشینه آن 105 تا 120 تیر بر دقیقه عنوان شده که مقادیر قابل توجهی برای یک سلاح با این کالیبر است. نمونه کششی تک لول این توپ 4660 کیلوگرم و نمونه خودکششی(مستقر بر روی خودروی زرهی) 28 تن وزن دارد.

توپ 57 میلیمتری

این سلاح به بیش از 30 کشور جهان صادر شده و در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران نیز از سوی دو طرف مورد استفاده قرار گرفت. با توجه به برد مناسب، نواخت تیر بالا و بهره گیری از رادار برای ردیابی اهداف، این سلاح توان ایجاد آتش مؤثری دارد و هنوز هم در شبکه دفاع هوایی کشور مشغول به خدمت است.

توپ 76 میلیمتری دریایی فجر27

به گزارش مشرق، توپ 76 میلیمتری تمام خودکار فجر27 شاید مهمترین توپ کالیبر بالای در حال خدمت در کشور باشد که توسط متخصصان داخلی و با الگو برداری از توپ های 76 میلیمتری اوتومرلا موجود در ناوچه های نیروی دریایی ارتش و با تلاشی 6 ساله ساخته شده است. نرخ آتش 120 گلوله در دقیقه و بیشینه برد 17 کیلومتر، برد 12 کیلومتر بر ضد اهداف سطحی و 7 کیلومتر بر ضد اهداف هوایی از جمله قابلیت های فجر27 است. این توپ هم اکنون در کشورهای مختلف دنیا از جمله آمریکا نیز استفاده می شود.

توپ فجر27 نصب شده در ناو جماران

 

فجر27 با برخورداری از فناورهای پیشرفته دارای 30 مجموعه مکانیکی و 22هزار قطعه و زمان آماده سازی 4 ثانیه و توانایی عملیات در تمام شرایط آب و هوایی با هدایت خودکار، توسط سامانه راداری است که سامانه هدفگیری اپتیکی نیز برای این توپ در ناو شهید نقدی مشاهده شده که درصورت وجود فضای مغشوش جنگ الکترونیک، بسیار مفید است. سرعت عمل و نواخت تیر این توپ به نسبت کالیبر آن بسیار مناسب بوده و پدافند مناسبی را برای بردهای زیر 10 کیلومتر برقرار می نماید. اهداف هوایی تا ارتفاع 23000 پا معادل حدود 7000 متر در تیررس این توپ پیشرفته هستند.

توپ 100 میلیمتری

توپ پدافند هوایی 100 میلیمتری یکی از بهترین مثال های ترکیب یک سامانه قدیمی با فناوری های جدید و در نتیجه ارتقاء چشمگیر کارایی در کشورمان است. همانطور که پیشتر اشاره داشتیم با این راهبرد تجهیزات موجود برای عملیات در فضای نبردهای جدید توانمند می شوند.

توپ 100 میلیمتری خودکار

تغییرات اعمال شده در این سلاح شامل طراحی سامانه خودکار کنترل زوایای سلاح، بارگذاری خودکار مهمات در سلاح، هماهنگی آن با سامانه جستجو و کشف، هدفیابی و ردگیری و تعقیب راداری بعلاوه سامانه اپتیکی و احتمالاً حراراتی است. با این تغییر تعداد خدمه این توپ که شامل چندین نفر نیروی ورزیده بود به کمترین تعداد ممکن کاهش یافته است یعنی تمام فرایند یافتن هدف، گرفتن مختصات آن و القاء به توپ برای جهت گیری مناسب و سپس شلیک توپ با توجه به وضعیت دینامیکی پرواز هدف بدون نیاز به خدمه قابل اجرا است.

 

برای این منظور یک سامانه پیشرفته کنترل آتش مرکزی با دریافت اطلاعات از سامانه ها، اقدام به تشخیص تهدیدات و تخصیص آنها به سلاح می دهد. ناگفته نماند که با این اصلاحات اعمال شده، چندین توپ 100 میلیمتری با هم یکپارچه شده اند و می توانند به چند هدف شلیک کرده یا با الگوریتم های خاصی به یک هدف حمله کرده و با پوشش دادن فضای اطراف آن، احتمال اصابت در اولین شلیک را حتی بر ضد اهداف مانور کننده بسیار بالا ببرند.

همچنین شبکه شدن این توپها به معنای جمع شدن نرخ شلیک آنها با هم است. نرخ شلیک یک قبضه از این سلاح تازه نفس شده، حداقل 20 تیر بر دقیقه ارزیابی می شود. بنابراین در صورت استفاده از مثلاً 4 قبضه توپ در قالب یک آتشبار نواخت تیر 80 گلوله بر دقیقه حاصل خواهد شد. البته باید اشاره نماییم که در سلاح هایی با کالیبر بالا فرایند گلوله گذاری به کندی صورت می گیرد و در این سامانه استفاده از گلوله گذار خودکار تا حدودی این مشکل را رفع کرده است.

این سلاح قابلیت هدف قرار دادن اهداف تا سقف پرواز کمتر از 18000 متر را دارد که بدین ترتیب باید گفت تمام ارتفاع پست و متوسط به خوبی در پوشش آن قرار دارد، ارتفاعی که بهترین فضا برای حملات هوایی جنگنده ها به شمار می رود.

تصویری از نمایشگر سامانه کنترل آتش توپ در حالیکه روی هدف قفل کرده است

از دیگر نکات قابل توجه در توپ 100 میلیمتری، مجهز بودن گلوله های آن به فیوز مجاورتی است. در گلوله های معمولی در صورت عدم اصابت هدف پس از رسیدن به ارتفاع مشخصی گلوله منفجر می شود تا با انتشار ترکش ها آخرین امکان برای آسیب رساندن به هدف از دست نرود.

اما در گلوله های این توپ فیوز مجاورتی در صورتی که با هدف برخورد مستقیم پیدا نکند با تشخیص فاصله از هدف پیش از دور شدن از آن منفجر شده و با این روش احتمال آسیب زدن به هدف را از دست نمی دهد و ترکش ها در فاصله نزدیک به هدف اصابت می کنند. همچنین این قابلیت، وجود توانمندی این سامانه در درگیری با موشکهای کروز و سایر اهداف کوچک را تضمین می نماید.

 

امروزه سامانه های پدافند هوایی کوتاه برد در کشورمان در یک شبکه به هم متصل بوده و داده های اولیه را از منابع مختلفی دریافت می کنند . هر یک از سلاح های یاد شده دارای ویژگیهای تقریباً متفاوتی هستند و ابتکار متخصصان داخلی در افزودن سامانه های کمی برای کشف اهداف به خصوص تهدیدات پنهانکار(رادارگریز) توان مضاعفی به آنها داده است.

روزنامه صهیونیستی: هدف موشک‌های ایرانی تانک‌های ماست

هدف موشک‌های ایرانی تانک‌های ماست

روزنامه صهیونیستی جرزالم پست به نقل از برخی از مقامات دفاعی این رژیم نوشت: اسراییل بیم آن دارد که سامانه موشکی جدید ضدتانکی که ایران با برد بیش از 1000 متر و توانایی نفوذ به 300 میلی‌متر از سطوح فولادی تقویت‌ شده در حال تولید و ساخت آن است، به حزب‌الله در لبنان و حماس در نوار غزه انتقال داده شود.

به گزارش گروه دفاع و امنیت مشرق به نقل از تابناک، این روزنامه در همین حال می‌افزاید: احمد وحیدی، وزیر دفاع ایران، به تازگی از راه‌اندازی خط جدید تولید موشک‌های 73 میلی‌متری با برد بیش از 1000 متر خبر داده است که در برابر تانک‌ها و نفربرهای زرهی حمل نیروی دشمن، مورد استفاده قرار خواهند گرفت.

در ادامه این گزارش آمده است: در مقطع کنونی، تهدیدهای ضدتانکی برای نیروهای دفاعی اسراییل (IDF) مقوله تازه‌ای نیست؛ چنانکه در سال 2006 و در جنگ با لبنان نیز صدمات چشمگیری بر تانک‌ها و نفربرهای زرهی اسراییل وارد آمد که پس از آن IDF بر روند توسعه سامانه دفاعی Trophy سرعت بخشید و در سال جاری نیز از آن‌ها به شکل موفقیت‌آمیزی در برابر راکت‌‌پرانی‌ها در نوار غزه استفاده کرد.

این گزارش تأکید می‌کند: این تصور هست که حماس و حزب‌الله تاکنون از راه سوریه به این موشک‌های ضدتانک مجهز شده باشند. یکی از همین سامانه‌ها، موشک روسی ضدتانک کورنت است که در اواخر سال 2010 با یکی از تانک‌های IDF در امتداد مرزهای غزه برخورد کرد.

اما گزارش‌ها حاکی از آن است که به دلیل خودداری شرکت‌های رافائل و صنایع نظامی اسراییل از ترکیب سیستم‌های دفاعی فعالی که هر یک از آن‌ها مستقل برای IDF تولید می‌کنند، وزارت دفاع اسراییل تصمیم ندارد، روی نفربرهای زرهی جدید Namer خود سیستم دفاع موشکی نصب کند.

سامانه Trophy با توان دفاع 360 درجه در برابر موشک‌های هدایت‌شونده و راکت‌های ضدتانک، می‌تواند با شناسایی تهدیدها و محافظت در برابر موشک‌ها، حملات پیش‌گیرانه‌ای را ترتیب دهد. این روزنامه صهیونیستی در پایان به گسترش سیستم دفاعی دیگری به نام Iron Fist نیز اشاره می‌کند.

تصاویر نظامی

این تصاویر مربوط به روبدادها و حوادث نظامی ایران و جهان در هفته گذشته می باشد.

 

 

 

                                                        جدیدترین دستاوردهای دفاعی ایران

 

   

 

                                     آتش در موتور جنگنده نسل5 روسی

 

 

                                     اف-18 در یک متری سطح آب

 

 

                                چریدن اسب آبی در کنار جنگنده ها!

 

 

                                               حمل c-130 با ویلچر

 

 

                                                        روپوش هوایی

 

 

                                               زنان ارتش آمریکا در نبرد همه جانبه 

 

 

                                                   سرباز کله آهنی

 

 

جنگنده‌ای که غرب را غافلگیر کرد+عکس

روسیه نخستین جنگنده رادارگریز خود که به عنوان نمونه ارزانتر راپتور اف-۲۲ آمریکا طراحی شده را به نمایش گذاشت.

 نمایش این جنگنده با غافلگیری محافل امنیتی و نظامی غرب مواجه شده است.

سوخوی تی-۵۰ که به طور مشترک با هند ساخته شده برای اولین بار روز چهارشنبه در نمایشگاه هوایی ۲۰۱۱ ماکس در نزدیکی مسکو به پرواز درآمد.

این هواپیمای مافوق صوت با هدف برابری با تازه ترین مدل مشابه آمریکایی ساخته شده و قادر به انجام مانورهایی است که در هواپیماهای قدیمی تر ممکن نبود.

روسیه قصد ساختن هزار فروند از این جت ها در دهه های آینده را دارد و انتظار می رود که هند تا ۲۰۰ فروند از آنها را بخرد. با این حال تولید کامل آن تا ۲۰۱۵ آغاز نخواهد شد.

 

 

میخائیل پوگوسیان رئیس شرکت "یو اِی سی" روسیه که هواپیما را ساخته است گفت: "جت تی-۵۰ نه فقط ستون فقرات نیروی هوایی روسیه بلکه نیروی هوایی هند را تشکیل خواهد داد."

او گفت انتظار می رود نیروی هوایی روسیه تا ۲۰۰ عدد از این هواپیماها را بخرد که جایگزین جنگنده اس یو-۲۷ خواهد شد.

در ماه دسامبر ۲۰۱۰ در جریان سفر دمیتری مدودف رئیس جمهور روسیه به دهلی نو، هند قبول کرد که این پروژه را در شراکت با مسکو انجام دهد. هند بزرگترین مشتری جنگ افزارهای ساخت روسیه است.

بنابه گزارش ها پرواز آزمایشی تی-۵۰ که ابتدا قرار بود در سال ۲۰۰۷ تولید شود مکررا به دلیل مشکلات فنی عقب افتاد.

این جنگنده بالاخره در ماه ژانویه سال گذشته برای اولین بار به طور مخفیانه آزمایش شد.
سوخوی که تی-۵۰ در هر هوایی قادر به عملیات است، توانایی پرش در باندی ۳۰۰ تا ۴۰۰ متری را دارد و حمله همزمان به اهداف زمینی و هوایی را دارد.

رسانه های روسیه سال گذشته گزارش دادند که تا ۱۰ میلیارد دلار خرج طراحی و ساخت این جنگنده شده است اما بهای هر فروند در نهایت ۱۰۰ میلیون دلار خواهد بود. راپتور آمریکایی که نمونه آزمایشی آن بیش از دو دهه قبل رونمایی شد ۱۴۰ میلیون دلار فروش می رود.

مروری بر توان موشکی بالستیکی لیبی

مروری بر توان موشکی

بالستیکی لیبی

لیبی در سال های آخر جنگ سرد توانست با خریدهای بزرگ از شوروی سابق خود را بهعنوان یک قدرت موشکی مطرح سازد. آیا در معرض موشکهای بالستیک قذافی بودن جنوب اروپا دلیلی است بر اینکه ناتو در لیبی سرباز پیاده نمیکند و جنگ را کجدار و مریز پیش میبرد.؟ آیا قذافی درسال 2003 همه توان موشکی بالستیک خود را تحویل آمریکا دادو امروز دستش خالیست.؟ آیا اصولا در مورد توان موشکی لیبی اغراق شده است؟

در این پست سعی میکنیم تا به این سوالات جواب دهیم.

گزارشها و تصاویر بسیار محدودی از توان موشکی لیبی بخصوص در حوزه بالستیک موجود است .اما در این مورد شکی نیست که لیبی طی چند دهه اخیر بدنبال گسترش توان موشکی بالستیک  تهاجمی خود بوده است. لیبی اساس توان موشکی بالستیک خود را از دهه70 میلادی با خریدموشکهای اسکاد بی و اسکاد سی و همچنین راکتهای فراگ-7 از شوروی سابق بنانهاد. اما بنظر میرسد که این قدرت در دهه های بعد چندان بروز نشده و در همان اواخر دوران جنگ سرد باقی مانده است.

گزارشهایی از تلاش لیبی برای توسعه برنامه های بومی موشک بالستیک وجود دارد. با بررسی این گزارشها به این نتیجه میرسیم که لیبی در برنامه خود همواره به دنبال انتقال فناوری و و استفاده از توان مهندسی خارجی در داخل کشور خود بوده است. براساس اظهارات مهندسان خارجی که برای ایجاد زیرساختهای توسعه موشکهای بالستیک در آن کشور حضور داشته اند قذافی بدنبال ساخت موشکهایی با برد بالاتر از 2500 کیلومتر بوده است. قذافی در یکی از سخنرانیهای خود در سال 1990 آرزوی داشتن موشکی را میکند که بتواند مستقیما از لیبی نیویورک را مورد هدف قرار دهد.و همچنین در سال1995 از رسیدن قطعی لیبی به توان موشکی برای هدف قرار دادن پایگاههای ناتو در ناپل ایتالیا سخن به میان آورده امی آورد.

لیبی طی توافقی که در سال 2003 با آمریکا و انگلیس بعمل آورد متعهد شد تمام موشکهای بالستیک خود را که قابلیت حمل محموله بالای نیم تن را به فاصله بیش از 300 کیلومتر داشتند را نابود کند . این موضوع کلیه موشکهای اسکاد سی که قذافی از کره شمالی خریداری کرده بود را شامل میشد. بعدها گزارشهای وزارت خارجه آمریکا پایبندی لیبی را به این توافق خود را تایید کردند.

موشکهای اسکاد- فراگ-7...و توچکا

همان طور که اشاره شد لیبی با خرید تعداد زیادی از موشکهای اسکاد بی و راکت فراگ-7 در دهه 70 ازشوروی سابق به یکی از قدرتهای بالستیک در جهان سوم تبدیل شد. برخی منابع ارزش این خرید را تا12 میلیارد دلار نیز ذکر کرده اند. اما به نظر میرسد لیبی نتوانست این قدرت را حفظ کند و تعداد زیادی از این موشکها را به کشورهای دیگر فروخت. لیبی در 15 آوریل 1986 2 یا 3 فروند موشک اسکاد بی به پایگاه آمریکا در جزیره لامپدوسای ایتالیا شلیک کرد که هرسه در آبهای اطراف جزیره فرود آمدند. موشکهای اسکاد دقت پایینی دارند اما سرجنگی بزرگ و سنگینی را حمل میکنند که  دقت کم را با تخریب بالا جبران کند.
لیبی موشکهای اسکاد سی خود را در دهه 90 از کره شمالی تهیه کرده است.در اواخر دهه 90 چند کشتی و محموله حاوی قطعات و تجهیزات مربوط به موشکهای اسکاد بی و سی که از کره شمالی به مقصد نهایی لیبی بصورت پنهان در حال حمل بودند در هند و انگلستان توقیف شدند.
لیبی در دهه 80 نوع ارتقا یافته و هدایت شونده برنامه فراگ موسوم به توچکا یا اس اس -21 اسکاراب را به مجموعه زرادخانه بالستیک خود اضافه کرد. توچکا قادر بود سر جنگی حدود1500 کیلوگرم را با دقت نزدیک به صد متر به فاصله حدود120 کیلومتر پرتاب کند

.

شرکت آلمانی اتراگ و برنامه موشکی لیبی

شرکت آلمانی اتراگ آزمایش توسعه پرتابگر خود را در سال 1979 به منطقه زاویه در عمق صحرای لیبی منتقل کردو تا سال1981 یک یا دو پرتاب ناموفق نیز انجام داد.پرتابگر شرکت اتراگ یک پرتابگر جدید و متفاوت بود که قرار بود با ساختاری کاملا پودمانی (ماژولار) و با استفاده از اجتماع راکتهای کوچک 12 و 6 متری محموله های فضایی 1 الی 10 تن را در مدار قرار دهد. اتراگ اعلام کرده بود میخواهدبه توانمندی کشورهای جهان سوم  در حوزه فضایی کمک کند. اما زیرفشار دولت آلمان غربی برنامه خود را در همان اوایل دهه80 در لیبی متوقف کرد. با این حال بنابر گزارشها حداقل 100 مهندس آلمانی تا اواخر دهه 80 در صحرای لیبی مشغول توسعه موشکهایی با برد 750 تا 1000 کیلومتر برای معمر قذافی بودند.

سایر برنامه ها

معروفترین برنامه موشکی بالستیک لیبی موسوم به الفتح میباشد. این برنامه برای رسیدن به برد 1000 کیلومتر پیش بینی شده بود که احتمالا به کمک شبکه از مهندسان خارجی در لیبی دنبال میشد.به نظر میرسد این برنامه در لیبی بیش از حد انتظار به طول انجامیده و علیرغم همکاری با چین و عراق در زمان صدام هرگز به مرحله عملیاتی نرسیده است. گزارش شده که در سال1999 تحویل یک تونل بادماورای صوت بخشی از قرارداد همکاری بین چین و لیبی در توسعه سامانه های سطح به سطح 1000  کیلومتری بوده است.

لیبی برای تهیه موشکهای بالستیک در دهه 80 تعاملاتی نیز بابرزیل داشته است و حتی گزارشهایی از آزمایش موشکهای بالستیک برزیلی در صحرای لیبی وجود دارد. لیبی همچنین علاقه مندی خود را برای تهیه موشک چینی سی اس اس -2 یا ام 9 نشان داده است. همچنین بنظر میرسد تلاش لیبی برای خرید موشکهای معروف نودانگ کره شمالی نتایج موفقی در پی نداشته است.

جمعبندی

لیبی در ابتدای کار (دهه70.م) توانست در مدت کوتاهی خود را به عنوان یک قدرت بالستیک منطقه ای مطرح سازد. اما بنظر میرسد درسالهای بعد نتوانست قدرت اولیه خود را حفظ کند. لیبی همواره در پی توسعه توان موشکی بالستیک خود بوده است اما مشخص است که در این راه توفیق چندانی نداشته است. و احتمالا کل این برنامه در اوایل دهه گذشته .م لغو گردیده است. شاید کمبود نیروی متخصص و نخبه و همچنین امیدبیش از حد به تواتن مهندسی خارجی و واردات قاچاقی فناوری میتواند یکی از دلایل مهم این موضو.ع باشد. در زمینه فناوری موشکی لیبی همواره با توجه به نزدیکی به اروپا تحت شدیدترین تحریمها قرارداشته است. که این نیز میتواند مزید بر علت باشد.
   گزارش موسسه جینز دیفنس نشان میدهد که لیبی در سال2009  نزدیک به 240 فروند موشک اسکاد بی در زرادخانه خود داشته است.احتمال بسیار کمی  نیز برای وجود موشکهای نودانگ کره شمالی در دست قذافی وجود دارد. به هرحال امروزکه خبری از توان موشکی بالیستیک قذافی نیست.

باید صبر کرد و دید آیا اگر کار به فتح طرابلس (تریپولی) بدست مخافان بکشد قذافی دست بر ماشه موشکهای بالستیک خود میبرد.؟ یا اینکه مشخص خواهد شد اصلا موشکی که قادر به عملیات باشد وجود ندارد. یا شاید هم قذافی مانند صدام برخی موشکها و هواپیماهای خود را در زیر خاک مدفون کرده تا بعد از پایان جنگ آنها را بیرون آورده و مورد استفاده قرار دهد.؟